Negatief zelfbeeld

schuld, schaamte en onzekerheid als basishouding

Binnen sommige religieuze groeperingen heerst de overtuiging dat een kind als het ware ‘afgericht’ moet worden en dat de wil moet worden gebroken. Dit komt omdat men gelooft dat een kind in de basis slecht is. Deze website is er niet om uitspraken te doen over (het waarheidsgehalte van) de inhoud van de leer, maar richt zich slechts op de gevolgen die een bepaalde leer kan hebben op iemands sociale- en identiteitsvorming.

Hieronder enkele overtuigingen die in sommige religieuze groeperingen worden verkondigd, geloofd en aangeleerd aan de kinderen.

Al vóór de geboorte is een kind schuldig, zondig, geneigd tot alle kwaad, door en door slecht, onwaardig, zwak en verloren.
Al het goede dat iemand doet, is een gevolg van Gods genade en/of het werk van de Heilige Geest
Zelfs iemands ‘beste werken’ zijn nog ‘met zonde bevlekt’
Trotsheid vanwege een prestatie (bv het behalen van een diploma) is het bewijs van de zondige aard
Je kunt zelf niets doen om van je slechtheid gered te worden
Je bent volledig hulpeloos én volledig schuldig (zie ook het boek “hulpeloos maar schuldig’ door Aleid Schilder)
Het is belangrijk dat al bij jonge kinderen de ‘wil’ wordt gebroken
Hoe een kind zich voelt of wat een kind nodig heeft, is ondergeschikt aan of het kind gehoorzaamt aan de leer.
Wanneer je niet weet wat je verkeerd hebt gedaan, hoor je vergeving te vragen voor je ‘onbewuste zonden’ en/of je ‘hoogmoed’.

Wachten of werken

Er zijn groeperingen waarin het accent ligt op het feit dat wij in een gebroken wereld leven en gebroken mensen zijn. De enige verlossing uit dit tranendal is de hoop op een eeuwig leven in de hemel.

Er zijn ook groeperingen waarbinnen wordt geloofd dat de overwinning nú al geclaimd kan worden. Als je je maar ontdoet van alles wat zondig is, van elke ‘wereldse’ invloed, als je maar voldoende geloof hebt en vaak genoeg bidt. Er wordt gesteld dat ziekte en ongeluk van de duivel komen en dat bidden en ‘heilig leven’ voorspoed en genezing kunnen brengen.

Dit kan bij mensen die lijden een enorme druk veroorzaken, omdat zij ervaren dat hun lijden gekoppeld wordt aan (persoonlijke) schuld. Deze manier van denken is zeer schadelijk en kan diepe trauma’s veroorzaken bij de slachtoffers, omdat zij geen steun, maar de schuld krijgen.

Al het goede komt van buiten jezelf.
Al het kwade komt van binnenuit.

Een kind dat met deze overtuigingen opgroeit, ontwikkelt een zeer laag zelfbeeld.

Gered

Ook wanneer men gelooft dat dit aangeleerde zelfbeeld recht doet aan de werkelijkheid, zal men kunnen ervaren dat men qua zelfvertrouwen achterblijft bij mensen die met een positiever zelfbeeld zijn opgegroeid. Het kan moeilijk zijn je te handhaven tussen mensen die een krachtige wil hebben, die wél ergens iets van mogen vinden en die wél in zichzelf mogen geloven.

En zelfs wanneer groepsleden daarnaast te horen kregen dat ze gelukkig dankzij het offer van Christus tóch gered zijn en daarom door God voor ‘goed’ worden aangezien, kan het grote impact hebben te weten dat dit goede in elk geval nooit jóuw verdienste is en dat het offer van Jezus Christus noodzakelijk was vanwege jóuw schuld.