seksuele geremdheid, seksueel naïef, seksueel ‘verknipt’
Binnen sommige religieuze groeperingen was of is het gebruikelijk dat wanneer een ongehuwd stel zwanger is geraakt, zij voorin de kerk – zichtbaar voor de hele gemeente – schuldbelijdenis moeten doen. Vanuit religieuze overtuigingen wordt al eeuwenlang gestreden tegen ‘seksuele zonden’. Opvallend is dat het dan meestal gaat om zaken als zelfbevrediging, seks voor het huwelijk, overspel en homoseksualiteit en niet om incest, seksueel misbruik of verkrachting.
Wanneer seksualiteit relatief snel gekoppeld wordt aan schuld en schaamte, kan er al snel een taboe op komen te liggen. Opvallend veel christenen – vooral de oudere generaties – kregen nooit of slechts zeer beperkt seksuele voorlichting.
“Ik kreeg een verhaal te horen met een religieus-biologische insteek over hoe mooi God ons geschapen had. Eerbiedig, functioneel en afstandelijk. Het ging niet over het emotionele of relationele. Niet over mijn lijf, niet over lust, geilheid of zelfbevrediging. Het taalgebruik was vaag, bedekt en bevatte woorden als ‘geslachtsgemeenschap’, die ik alleen bij die gelegenheid hoorde.”
Ontsporing
Het niet openlijk spreken over seksualiteit is niet alleen een voedingsbodem voor schaamte en schuldgevoelens, maar ook voor seksuele onderdrukking. Als alles wat ook maar kan leiden tot een seksuele gedachte of handeling wordt ontmoedigd of bestraft, ontstaat er een taboesfeer. Een logisch gevolg kan dan zijn dat jongeren hun toevlucht tot pornografische afbeeldingen en filmpjes zoeken, waar alles tenminste open en bloot is. Ze willen immers weten, begrijpen en ervaren?
En zo kan de porno-industrie, waar zelden sprake is van vrouwvriendelijke porno, de belangrijkste voorlichtings- en inspiratiebron van de jeugd (en volwassenen!) worden en wordt seksualiteit relatief eenvoudig geassocieerd met macht en machtsmisbruik. In alle maatschappelijke kringen waarin macht en gezagsverhoudingen een belangrijke rol spelen, ligt het gevaar van seksueel misbruik op de loer. Dus ook in de kerk. Naarmate de onderdrukking van de eigen seksuele beleving groter is (van schaamte tot celibaat), neemt het risico op ontsporing toe.
Gevolgen
Seksualiteit is een vitale kracht, een krachtige energie die helend kan zijn, mits goed gebruikt. Onderdrukte seksualiteit kan dan ook gevolgen hebben die we niet mogen onderschatten, juist omdat seksualiteit zo diep met ons mens zijn verweven is.
Onzekerheid en afkeer van het eigen lichaam, geforceerdheid. Als je leert dat een gedeelte van jou zondig, smerig of ‘niet de bedoeling’ is, kan er niet alleen onzekerheid ontstaan (over je lichaam en seksuele beleving) maar ook een soort geforceerde kramp die alle spontaniteit en levendigheid onderdrukt. Angst voor en afkeer van de eigen gevoelens kunnen een diepe impact hebben op iemands persoonlijke ontwikkeling.
Schaamte en schuldgevoel. Als je leerde dat masturberen fout is, kan vrijen met jezelf beladen zijn met schaamte en schuldgevoel in plaats van dat je het bewust gebruikt als een manier om jezelf lichamelijk en emotioneel te ontladen, beter te leren kennen en af te stemmen op je diepere lagen.
Angst voor intimiteit en seksualiteit. Dit kan ook op relationeel gebied veel gevolgen hebben.
Psychosomatische seksuele klachten. Denk daarbij bijvoorbeeld aan vaginisme of erectiestoornissen.
Verwarring over seksuele voorkeur. Omdat je in de puberteit vaak niet vrijuit hebt kunnen experimenteren kan je later in je leven alsnog in verwarring raken over je seksuele voorkeur. Dit kan zeer ingrijpende gevolgen hebben, zeker wanneer je je in een relatie bevindt.
Afwijkende seksuele voorkeur. Wanneer een normale, gezonde ontwikkeling geremd, onderdrukt of zelfs bestraft werd, kan het zijn dat de oorspronkelijke seksuele voorkeur plaatsmaken voor een afwijkende seksuele voorkeur. Als je bijvoorbeeld afgestraft bent omdat je een vrouw begeerde, kan het zijn dat je je verlangens richt op iets waarmee je minder risico loopt op een afstraffing, zoals bijvoorbeeld damesschoenen. Als je leert dat ‘normale’ seks fout is, kan het zijn dat je voorkeuren ontwikkelt voor ‘abnormale’ seks, zoals bijvoorbeeld gewelddadige seks.
Hechtingsproblematiek. In het ergste geval is een kind dat seksueel onderdrukt werd als volwassene helemaal niet meer in staat tot hechting en tot liefhebben.
Seksuele naïviteit. Wanneer je slecht of niet voorgelicht bent, loop je het risico slecht voorbereid te zijn op een wereld waarin geflirt en veroverd wordt. Als je niet geleerd hebt waar je eigen grenzen liggen en hoe je deze kunt beschermen kan je je niet alleen weerloos voelen, maar ook weerloosheid uitstralen, wat je een relatief eenvoudige ‘prooi’ maakt van personen die daar misbruik van kunnen maken. Met alle gevolgen van dien.